Deel 25
Tweede fase groep (Herinnering en rouw) {vervolg}
Groepen verlenen een zekere formaliteit en rituele plechtigheid aan het individuele verdriet. ze helpen om vroegere verliezen te herdenken en het huidige leven weer inhoud te geven. Creativiteit komt vaak in de groep tot uiting, door het bedenken van speciale rouwrituelen. Met de steun en saamhorigheid van de groep is men in staat om zeer pijnlijke gebeurtenissen toch een plek te kunnen geven. Zo was er een incestslachtoffer die haar geheim onthulde. Hoe verdrietig ook, betekende het dat zij de familiebanden moest verbreken. Zij beëindigde het rouwproces met het besluit haar naam te veranderen. De ondertekening van haar officiële papieren werd gevierd met een ceremonie en haar opname in een 'nieuwe familie'. (die van de lotgenotengroep)
Leden van de groep hebben de gave om onvermoede sterke kanten van elkaar naar buiten te brengen, inclusief gevoel voor humor. Soms kunnen de meest pijnlijke gevoelens onschadelijk worden gemaakt door er samen om te lachen. Wraakfantasieën verliezen hun afschrikwekkende karakter als men de belachelijkheid ervan beseft en worden daardoor hanteerbaar. Het delen maakt ook dat alles minder intens wordt ervaren. Zo komen diverse aspecten van traumatische ervaringen aan bod, die nog nooit aan de oppervlakte zijn gekomen.
Een strak gestructureerde werkwijze biedt de nodige veiligheid en kalmte binnen de groep, die noodzakelijk is bij dergelijke emoties. Diverse rituelen dienen dan ook onderdeel uit te maken van de bijeenkomsten. Ook weten wat je te wachten staat is een belangrijk onderdeel daarvan. Groepen maken vaak ook gebruik van een uitgebreid afscheid, dat op allerlei manieren kan worden vorm gegeven, afhankelijk van het trauma. In een aantal gevallen wil men graag een tastbaar bewijs en maakt men bijvoorbeeld een collage, waarin het verloop van de persoonlijke groei verbeeld wordt.
Na een half jaar de afspraak maken om nogmaals bij elkaar te komen, behoort ook tot de mogelijkheden. Dit biedt deelnemers en begeleiding een goede mogelijkheid tot evalueren. Daarom is het ook altijd verstandig, om aan het begin van de groepsbijeenkomsten ook een beginpunt te laten formuleren en dat op papier te zetten, zodat zij later kunnen zien wat er veranderd is en hoe zij zijn gegroeid. Zoiets kan zeer eenvoudig met een korte vragenlijst, die iedereen voor zichzelf persoonlijk invult. Het maken van een logboek, is ook een manier om iets tastbaars te hebben en nogmaals in te kijken, voor als je later weer eens voor zware uitdagingen staat of het gevoel hebt dat je terugvalt in je oude patroon.
Aansluitend kan ook een toekomstvisie worden gemaakt en een lijst met doelstellingen voor wat je na deze groep gaat doen. Ook dat kan een verstandige keuze zijn en voorkomen dat je in een gat valt, als de groep is afgelopen. Men vergist zich nog wel eens in hoe snel je gehecht raakt aan elkaar en aan het wekelijks naar een dergelijke bijeenkomst gaan, deel uit gaat maken van je leven. Omdat het een beperkte tijdsduur heeft is het van groot belang, daar gedurende de therapie rekening mee te houden. Overlevenden hebben al meer dan genoeg verloren. Daarnaast geeft het de mogelijkheid om op een gezonde manier te leren omgaan met enerzijds nabijheid en afscheid anderzijds. Een dergelijke groep is geen remedie voor alle traumatische symptomen en heeft zeker ook zijn/haar beperkingen en dient als een waardevolle aanvulling te worden gezien.
Derde fase groep (Herstel van verbondenheid)
Eenmaal in de derde fase worden de mogelijkheden groter. Verschillende groepen kunnen nu nuttig zijn, afhankelijk van de prioriteiten. Hier is er de tijd om trauma groepen te bezoeken die zich bezig houden met het onthullen van het verhaal aan familie bijvoorbeeld of in te gaan op sociale aspecten die het trauma tot gevolg heeft gehad. Doelgerichte groep om posttraumatische seksuele stoornissen aan te pakken behoort tot de mogelijkheden. Deze groepen zijn vaak ook gestructureerd en hebben een begrensd, tijdelijk karakter. In veel gevallen blijkt hier een groep betere resultaten te verschaffen dan individuele therapie. De resultaten zijn duurzamer en bestrijken een breder gebied.
Het is een nieuwe ervaring om eindelijk weer een keuze te kunnen maken en niet meer zo afhankelijk te zijn van één bepaald aanbod. In het begin kan dat juist ook lastig zijn. Overlevenden weten vaak heel goed wat zij niet willen, maar eenmaal weer zeggenschap en controle over hun eigen leven blijkt dat zij, soms voor het eerst, na kunnen gaan denken over wat zij wel willen. Ik moet eerlijk bekennen dat ik dat nog steeds lastig vind. De stap naar de oude, vertrouwde patronen is erg snel gemaakt en het vraagt voortdurende aandacht, zelf na tientallen jaren.
Restproblematiek (beetje oneerbiedig, maar weet er ook geen beter woord voor) kan op deze wijze prima worden aangepakt. Zoals een zelfverdedigingscursus, specifiek voor je eigen doelgroep, maar ook vormen van assertiviteit kunnen erg nuttig zijn. Een interpersoonlijke psychotherapiegroep zonder tijdslimiet kan soelaas bieden om ingesleten relatiepatronen te veranderen. Het is niet nodig om die groep alleen uit lotgenoten te laten bestaan. Daarbij speelt de groep een begrijpende en tevens kritische rol. Deze structuur is totaal verschillend van de traumagroepen, omdat hier juist de interactie nodig is, die bij traumagroepen in de eerste fase dient te worden vermeden.
Dit is voor vele een actieve en productieve tijd, al dient men rekening te houden met de dynamiek van het trauma, die ook mindere momenten kent. De enorme keuzevrijheid kan immers tevens een probleem opleveren en ook hierin kan men over zijn grenzen gaan. Het blijft daarom erg belangrijk om alert te blijven. Een euforische periode of tijden waarin je denkt geheel van het trauma af te zijn zullen ongetwijfeld deel uitmaken van deze fase. Uiteindelijk heb je jaren met deze problematiek geprobeerd om te gaan en kan het zijn dat het deel is gaan uitmaken van je leven. Dan kan het een verlies betekenen van je speciale 'status' als overlevenden. Ook dat is een rare gewaarwording. Je opnieuw een plekje geven in je eigen leven/omgeving, nu je verlost bent van de meest erge verstoringen. Er blijkt ineens veel energie en tijd over om andere dingen te gaan doen.
Groepen verlenen een zekere formaliteit en rituele plechtigheid aan het individuele verdriet. ze helpen om vroegere verliezen te herdenken en het huidige leven weer inhoud te geven. Creativiteit komt vaak in de groep tot uiting, door het bedenken van speciale rouwrituelen. Met de steun en saamhorigheid van de groep is men in staat om zeer pijnlijke gebeurtenissen toch een plek te kunnen geven. Zo was er een incestslachtoffer die haar geheim onthulde. Hoe verdrietig ook, betekende het dat zij de familiebanden moest verbreken. Zij beëindigde het rouwproces met het besluit haar naam te veranderen. De ondertekening van haar officiële papieren werd gevierd met een ceremonie en haar opname in een 'nieuwe familie'. (die van de lotgenotengroep)
Leden van de groep hebben de gave om onvermoede sterke kanten van elkaar naar buiten te brengen, inclusief gevoel voor humor. Soms kunnen de meest pijnlijke gevoelens onschadelijk worden gemaakt door er samen om te lachen. Wraakfantasieën verliezen hun afschrikwekkende karakter als men de belachelijkheid ervan beseft en worden daardoor hanteerbaar. Het delen maakt ook dat alles minder intens wordt ervaren. Zo komen diverse aspecten van traumatische ervaringen aan bod, die nog nooit aan de oppervlakte zijn gekomen.
Een strak gestructureerde werkwijze biedt de nodige veiligheid en kalmte binnen de groep, die noodzakelijk is bij dergelijke emoties. Diverse rituelen dienen dan ook onderdeel uit te maken van de bijeenkomsten. Ook weten wat je te wachten staat is een belangrijk onderdeel daarvan. Groepen maken vaak ook gebruik van een uitgebreid afscheid, dat op allerlei manieren kan worden vorm gegeven, afhankelijk van het trauma. In een aantal gevallen wil men graag een tastbaar bewijs en maakt men bijvoorbeeld een collage, waarin het verloop van de persoonlijke groei verbeeld wordt.
Na een half jaar de afspraak maken om nogmaals bij elkaar te komen, behoort ook tot de mogelijkheden. Dit biedt deelnemers en begeleiding een goede mogelijkheid tot evalueren. Daarom is het ook altijd verstandig, om aan het begin van de groepsbijeenkomsten ook een beginpunt te laten formuleren en dat op papier te zetten, zodat zij later kunnen zien wat er veranderd is en hoe zij zijn gegroeid. Zoiets kan zeer eenvoudig met een korte vragenlijst, die iedereen voor zichzelf persoonlijk invult. Het maken van een logboek, is ook een manier om iets tastbaars te hebben en nogmaals in te kijken, voor als je later weer eens voor zware uitdagingen staat of het gevoel hebt dat je terugvalt in je oude patroon.
Aansluitend kan ook een toekomstvisie worden gemaakt en een lijst met doelstellingen voor wat je na deze groep gaat doen. Ook dat kan een verstandige keuze zijn en voorkomen dat je in een gat valt, als de groep is afgelopen. Men vergist zich nog wel eens in hoe snel je gehecht raakt aan elkaar en aan het wekelijks naar een dergelijke bijeenkomst gaan, deel uit gaat maken van je leven. Omdat het een beperkte tijdsduur heeft is het van groot belang, daar gedurende de therapie rekening mee te houden. Overlevenden hebben al meer dan genoeg verloren. Daarnaast geeft het de mogelijkheid om op een gezonde manier te leren omgaan met enerzijds nabijheid en afscheid anderzijds. Een dergelijke groep is geen remedie voor alle traumatische symptomen en heeft zeker ook zijn/haar beperkingen en dient als een waardevolle aanvulling te worden gezien.
Derde fase groep (Herstel van verbondenheid)
Eenmaal in de derde fase worden de mogelijkheden groter. Verschillende groepen kunnen nu nuttig zijn, afhankelijk van de prioriteiten. Hier is er de tijd om trauma groepen te bezoeken die zich bezig houden met het onthullen van het verhaal aan familie bijvoorbeeld of in te gaan op sociale aspecten die het trauma tot gevolg heeft gehad. Doelgerichte groep om posttraumatische seksuele stoornissen aan te pakken behoort tot de mogelijkheden. Deze groepen zijn vaak ook gestructureerd en hebben een begrensd, tijdelijk karakter. In veel gevallen blijkt hier een groep betere resultaten te verschaffen dan individuele therapie. De resultaten zijn duurzamer en bestrijken een breder gebied.
Het is een nieuwe ervaring om eindelijk weer een keuze te kunnen maken en niet meer zo afhankelijk te zijn van één bepaald aanbod. In het begin kan dat juist ook lastig zijn. Overlevenden weten vaak heel goed wat zij niet willen, maar eenmaal weer zeggenschap en controle over hun eigen leven blijkt dat zij, soms voor het eerst, na kunnen gaan denken over wat zij wel willen. Ik moet eerlijk bekennen dat ik dat nog steeds lastig vind. De stap naar de oude, vertrouwde patronen is erg snel gemaakt en het vraagt voortdurende aandacht, zelf na tientallen jaren.
Restproblematiek (beetje oneerbiedig, maar weet er ook geen beter woord voor) kan op deze wijze prima worden aangepakt. Zoals een zelfverdedigingscursus, specifiek voor je eigen doelgroep, maar ook vormen van assertiviteit kunnen erg nuttig zijn. Een interpersoonlijke psychotherapiegroep zonder tijdslimiet kan soelaas bieden om ingesleten relatiepatronen te veranderen. Het is niet nodig om die groep alleen uit lotgenoten te laten bestaan. Daarbij speelt de groep een begrijpende en tevens kritische rol. Deze structuur is totaal verschillend van de traumagroepen, omdat hier juist de interactie nodig is, die bij traumagroepen in de eerste fase dient te worden vermeden.
Dit is voor vele een actieve en productieve tijd, al dient men rekening te houden met de dynamiek van het trauma, die ook mindere momenten kent. De enorme keuzevrijheid kan immers tevens een probleem opleveren en ook hierin kan men over zijn grenzen gaan. Het blijft daarom erg belangrijk om alert te blijven. Een euforische periode of tijden waarin je denkt geheel van het trauma af te zijn zullen ongetwijfeld deel uitmaken van deze fase. Uiteindelijk heb je jaren met deze problematiek geprobeerd om te gaan en kan het zijn dat het deel is gaan uitmaken van je leven. Dan kan het een verlies betekenen van je speciale 'status' als overlevenden. Ook dat is een rare gewaarwording. Je opnieuw een plekje geven in je eigen leven/omgeving, nu je verlost bent van de meest erge verstoringen. Er blijkt ineens veel energie en tijd over om andere dingen te gaan doen.
Reacties
Een reactie posten